Wydawnictwa dotyczące historii Prusów - naszych przodków

Poniższa bibliografia powstała przy inspiracji i pomocy Pani prof. dr hab. Haliny Wątróbskiej z Uniwersytetu Gdańskiego (stan na 2001 rok).

Chwalibińska J. Ród Prusów w wiekach średnich. Toruń. 1948.

Prusowie - dzieje i kultura ludu bałtyjskiego. Wydawnictwo Muzeum Zamku Malborskiego, 1999.

Powierski Jan. Prusowie, Mazowsze i sprowadzenie Krzyżaków do Polski. T. II, 1
Wydawnictwo Muzeum Zamku Malborskiego, 2001.

N. Aberg, Ostpreussen in der Volkerwanderungszeit, Uppsala 1919.

Anonim tzw. Gall, Kronika polska, przeł. R. Gródecki, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1975 (wyd. IV).

J. Antoniewicz, Prusowie we wczesnym średniowieczu i zarys ich kultury materialnej, [w:] Szkice z dziejów Pomorza.
Pomorze średniowieczne, Warszawa 1958, s. 121 - 159.

T. Baranowski, Pochówki koni z Tumian, w woj. olsztyńskim, "Archeologia Polski", t. XLI, z. 1-2, 1996, s. 65 - 130.

red. G. Biegel, J. Jaskanis, Die Balten. Die nordlichen Nachbarn der Slawen, katalog wystawy, Freiburg/Braunschweig 1987.

J. Bieniak, Wyprawa misyjna Brunona z Kwerfurtu a problem Selencji, "Acta Baltico - Slavica", t. VI, 1969, s. 181 - 195.

M. Biskup, G. Labuda, Dzieje Zakonu Krzyżackiego w Prusach. Gospodarka -Społeczeństwo - Państwo - Ideologia, Gdańsk 1986.

H. Boockmann, Zakon Krzyżacki. Dwanaście rozdziałów jego historii, Warszawa 1998. A. Bruckner, Starożytna Litwa. Ludy i bogi, Olsztyn 1985.

C. Engel, W. La Baume, Kulturen und Volker der Fruhzeit im Preussenlande, Atlas der Ost- und Westpreussischen Landesgeschichte, część I, Konigsberg 1937.

A. Fischer, Etnografia dawnych Prusów, Gdynia 1937.

W Gaerte, Urgeschichte Ostpreussens, Konigsberg 1929.

K. Godłowski, Okres wędrówek ludów na Pomorzu, "Pomorania Antiqua", t. X, 1981, s. 65-129.

M. Haftka, Elbląg we wczesnym średniowieczu i problem lokalizacji Truso, "Pomorania Antiqua", t. VI, 1975, s. 193 - 280.

M. Jagodziński, Archeologiczne ślady osadnictwa między Wisłą a Pasłęką we wczesnym średniowieczu. Katalog stanowisk, Adalbertus - tło kulturowo- geograficzne wyprawy misyjnej św. Wojciecha na pogranicze polsko-pruskie, t. 3, Warszawa 1997.

M. Jagodziński, M. Kasprzycka, Zarys problematyki wczesnośredniowiecznej osady rzemieślniczo - handlowej w Janowie Pomorskim (gmina Elbląg), "Pomorania Antiqua", t. XIV, 1990, s. 9 - 49.

J. Jaskanis, Human Burials with Horses in Prussia and Sudovia, "Acta Baltico -Slavica", t. IV, 1966, s. 29 - 65.

J. Jaskanis, Obrządek pogrzebowy zachodnich Bałtów u schyłku starożytności (I - V w. n.e.), Wrocław - Warszawa - Kraków - Gdańsk 1974.

M. Kaczyński, Problem zróżnicowania wewnętrznego "kultury sudowskiej" w późnym podokresie wpływów rzymskich i okresie wędrówek ludów, "Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Archeologiczne, z. 22", Kraków 1976, s. 253 - 289.

Kadłubek, Mistrza Wincentego Kronika Polska, przeł. K. Abgarowicz. i B. Kurbis, Warszawa 1974.

J. Kowalski, Z badań nad chronologią okresu wędrówek ludów na ziemiach baltyjskich (faza E), [w:] Archeologia bałtyjska, Olsztyn 1991, s. 67 - 85.

V. Kulakov, Prussy (V-XIII w.), Moskva 1994.

G. Labuda, Źródła skandynawskie i anglosaskie do dziejów Słowiańszczyzny, Warszawa 1961.

G. Labuda, Święty Wojciech w działaniu, w tradycji i w legendzie, [w:] Święty Wojciech w polskiej tradycji historiograficznej, wyboru dokonał i opracował Gerard Labuda, Warszawa 1997, s. 397-426.

H. Łowmiański, Studia nad początkami społeczeństwa i państwa litewskiego, t. l -2, Wilno 1931, 1932.

H. Łowmiański, Prusy pogańskie, Toruń 1935.

H. Łowmiański, Prusy - Litwa - Krzyżacy, Warszawa 1989.

S. Mielczarski, Wojciech Sławkowic (około 956 - 997), biskup praski, [w:] Ludzie pomorskiego średniowiecza. Szkice biograficzne,
Gdańsk 1981, s. 178-182.

B. v. z. Muhlen, Die Kultur der Wikinger in Ostpreussen, Bonner Hefte zur Vorgeschichte, t. 9, Bonn 1975.

W. Nowakowski, Od Galindai do Galinditae. Z badań nad pradziejami bałtyjskiego ludu z Pojezierza Mazurskiego, Barbaricum, t. 4, Warszawa 1995.

W Nowakowski, Die Funde der romischen Kaiserzeit und der Volkerwanderungszeit in Masuren, Museum fur Vor- und Fruhgeschichte, Staatliche Museen zu Berlin, Bestandkataloge Band 6, Berlin 1998.

R. Odoj, Sprawozdanie z prac wykopaliskowych w miejscowości Równina Dolna, pow. Kętrzyn, "Wiadomości Archeologiczne", t. XXIII, 1956, s. 177-196.

R. Odoj, Sprawozdanie z prac wykopaliskowych przeprowadzonych w Równinie Dolnej, pow. Kętrzyn, w 1956 i 1957 roku,
"Rocznik Olsztyński", 1.1, 1958, s. 117-156.

R. Odoj, Dzieje Prusów do czasów krzyżackich, "Komunikaty Mazursko-Warmińskie", nr l (107), 1970, s. 51 - 65.

J. Okulicz, Pradzieje ziem pruskich od późnego paleolitu do VII w. n.e., Wrocław -Warszawa - Kraków - Gdańsk 1973.

J. Okulicz, Problemy pochodzenia Baltów i Słowian w świetle źródeł archeologicznych i językoznawczych, "Rocznik Białostocki", t. XVI, 1991, s. 109-143.

Ł. Okulicz - Kozaryn, Życie codzienne Prusów i Jaćwięgów w wiekach średnich (IX - XIII w.), Warszawa 1983.

Ł. Okulicz - Kozaryn, Dzieje Prusów, Wrocław 1997.

M. Pietrzak, Cmentarzysko pruskie z V - VII w. w Nowince, woj. Elbląg, "Sprawozdania Archeologiczne", t. XXIX, 1977, s. 151 - 158.

M. Pollakówna, Zanik ludności pruskiej, [w:] Szkice z dziejów Pomorza. Pomorze wczesnośredniowieczne, Warszawa 1958, s. 160 - 207.

M. Pollakówna, Kronika Piotra z Dusburga, Wrocław 1967.

J. Powierski, Sw. Wojciech w Polsce i w Prusach, "Komunikaty Mazursko -Warmińskie", nr 4 (94), 1966, s. 559 - 584.

J. Powierski, Na marginesie najnowszych badań nad problemem misji cysterskiej w Prusach i kwestii Santyra, "Komunikaty Mazursko - Warmińskie", nr 2 (100), 1968, s. 239 - 262.

J. Powierski, Stosunki polsko - pruskie do 1230 r. ze szczególnym uwzględnieniem roli Pomorza Gdańskiego, Roczniki TNT, R. 74, z. l, Toruń 1968.

J. Powierski, Chrystian (3 ćwierć XII w. - 1245), pierwszy biskup pruski, [w:] Ludzie pomorskiego średniowiecza. Szkice biograficzne, Gdańsk 1981, s. 35-43.

J. Suchocki, Mitologia bałtyjska, Warszawa 1991.

M. Toeppen, Historia Mazur. Przyczynek do dziejów krainy i kultury pruskiej, Olsztyn 1995.

O. Tischler, H. Kemke, Ostpreussische Altertlmer aus der Zeit der grossen Graberfelder nach Christi Geburt, Konigsberg 1902.

red. P Urbańczyk, Adalbertus. Wyniki programu badań interdyscyplinarnych, Adalbertus - tło kulturowo - geograficzne wyprawy misyjnej św. Wojciecha na pogranicze polsko - pruskie, t. l, Warszawa 1998.

J. Widajewicz, Bruno z Kwerfurtu, Polski Słownik Biograficzny, t. III, Kraków 1937, s. 24 - 26.

W. Ziemlińska - Odojowa, Materiały do cmentarzyska wczesnośredniowiecznego ze stanowiska XI w Cerkiewniku, gm. Dobre Miasto,
"Zeszyty Muzeum Warmii i Mazur, 1, archeologia", 1992, s. 111 -149.

M. Kondratiuk, Elementy baltyckie w toponimii i mikrotoponimii regionu bialostockiego", PAN, Instytut slowianoznawstwa,1985.

Z. Babik, Najstarsza warstwa nazewnicza na ziemiach polskich, Universitas, Kraków, 2001.

R. Trautmann, Die altpreussischen Personennamen, 2 wydanie. Goettingen,1974, s. 147;

Z. Zinkevicius, Lietuviu antroponimika, Vilnius 1977, s.176.

E. K. Berneker, Die preussische Sprache; Texte, grammatik, etymologisches Worterbuch, Strassburg, K.J. Trubner, 1896.

A. Rosinas, Baltu kalbu ivardziai,Vilnius: Mokslas, 1988.

V. Maziulis, Prusu kalbos etimologijos zodynas, Vilnius: Mokslas, 1988.

J, Endzelins, Altpreussische Grammatik, Riga, Verlag Latvju Gramata, 1944.

R. Trautmann, Die altpreussischen Personennamen, Gottingen: Vandenhoeck & Ruprecht, 1974.

K. Buga, Aistiski studijai: tyrinejimai lygintinjo prusu, latvju ir lietuvju kalbomoksljo srityje, Peterburgus: Imperatoriskosjos mokslu akademijos spaustuve, 1908.

G. H. Nesselman, Thesaurus Linquae Prussicae, Berlin 1873.

Stosunki językowe polsko-pruskie, Slavia Occidentalis XVIII, 1947.

G. Gerullis, Die altpreussischen Ortsnamen, Berlin/Leipzig 1922.

W. Maziulis. Prusu kalbos paminklai. Wilnius 1966 r.

F. Frischbier Preussisches Wörterbuch, Bd. 1-2. Berlin 1882-3.

Preussisches Wörterbuch begründet von Erhard Riemann. Akademie der Wissenschaften und der Literatur Mainz, Bd. 1-5. Ulrich Tolksdorf, Reinhard Goltz: Karl Wachholtz Verlag, Neumünster, 1974-93 f.

W. Ziesemer Preußisches Wörterbuch, Bd. 1-2. Hildesheim-NYork 1975.

[Under Prussian name] Mikelis Klusis (M.Klosse), The Prussian Language I: Grammar of New Prussian [in Lithuanian]. Vilnius: Prusa 1989; II: Dictionary 98/99, Vilnius: European Institute for Dispersed Ethnic Minorities 1999.

Together with Bonifacas Stundzia] CATECHISMUS IN PREUßNISCHER SPRACH, UND DAGEGEN DAS DEUDSCHE. First published: 1545. 6th reprint: Vilnius 1995. Introduction, text, philological comments, reconstruction. / In: Bibliotheca Baltica. Vilnius: Pradai 1995.

PRUSSIAN RECONSTRUCTIONS. Including three languages' dictionary of Old Prussian. http://donelaitis.vdu.lt/prussian/reconstructions.htm

Borussica: 1. Stai Gennai - ein Nomen Collectivum? 2. astits, billats - das prußische Modus Relativus? / Bl 25, 2, 126 - 133.

Review: G.Kraft Skalwynas, Grammatika prusiskas billas. Dieburg: Tolkemita 1982. / Bl 25, 2, 179 - 187.

Borussica: 3. Über die Herkunft der Form kaulins in der prußischen Katechismensprache; 4. Akzent im Elbinger Vokabular. / Bl 26, 1, 20 - 22; 26, 2, 111 - 113.

German experience of the revival of Prussian and the New Prussian language. / Interlinguistica Tartuensis [University Tartu] 7.

Probleme der Rekonstruktion der altprussischen Sprache. / In: The 6th International Congress of Baltists. The University Vilnius, p. 67 - 68.

Towards the consequential reconstruction of the First O.Prussian Catechism. / In: Vanished and Vanishing Baltic Peoples. Recreation Problems. Eds. L.Palmaitis & N.Kirsanov, St.-Peterbourg, "Prusa"-"The Ingermanland Union", p. 29 - 30.

Fate of the personal inflections and the alternations ai/a, ei/e in Old Prussian. / In: VII International Congress of the Baltists 13-15 June 1995. Baltistica VII. Theses. Riga: Institute of the Latvian Language, p. 84-86.

[Under Prussian name] Sequential reconstruction of the First Prussian Catechism. / Ponto-Baltica 6, 1995, 53-69.

Towards identification of language of the Old Prussian Catechisms [In Lithuanian]. / In: Vakaru baltu kalbos ir kulturos reliktai. Klaipéda, Center for Baltic Studies of the University of Klaipéda, Bd. 3, p. 15 - 19. Polish version of 18 / In: Komunikaty Mazursko-Warminskie, Bd. 3, p. 501 - 507.

History of the Baltic Personal pronouns. [Doctor theses manuscript in Russian]. The University Vilnius.

On the non-nominative past of the Baltic languages [in Lithuanian] / In: The 3rd All-Union Conference of Baltists. The University Vilnius, p. 43 - 44.

V.N. Toporov. Prusskij Jazyk. T. 1, A-D. Moskwa 1975, K-L 1984.

Jóźwiak Sławomir, Centralne i terytorialne organy władzy zakonu krzyżackiego w Prusach w latach 1228-1410. Rozwój - Przekształcenia - Kompetencje,Toruń, ss. 248, 2001 - VI

Nowak Zenon Hubert (red.), Państwo zakonu krzyżackiego w Prusach, Toruń, ss. 132, 2000 - VII

Radzimiński Andrzej (red.), Tandecki Janusz (red.), Prusy-Polska-Europa. Studia z dziejów średniowiecza i czasów wczesnonowożytnych, Toruń, ss. 359, 1999 - VIII

H. Lowmianski. Anfaenge und politische Rolle der Ritterorden an der Ostsee im 13 und 14 Jahrhundert. Quellen und Studien zur Geschichte des deutschen Ordens. Bd. 30. Marburg 1982

B. Zentara. Preussische fragen in dr Polotik Heinrichs des Baertigen von Schlesien. Quellen und Studien zur Geschichte des deutschen Ordens. Bd. 30. Marburg 1982

Die Stellung der pomerellischen Herzoege yur Preussen-Frage. Quellen und Studien zur Geschichte des deutschen Ordens. Bd. 30. Marburg 1982

Historia prusów i Prus http://www.alphalink.com.au/~wolf/prussia/content/milest.htm

Także po rosyjsku http://thietmar.narod.ru/index.htm ; http://seidr.woods.ru/paganpruss.htm

Strona Borrusi http://members.tripod.com/teutonic/

Wykaz artykułów o tematyce genealogiczno-heraldycznej
autorstwa Roberta Kosteckiego (rkostecki@poczta.fm) zamieszczonych na łamach "Głosu Pasłęka"

1. Szlachta "gniazdowa" w Prusach, cz. I, nr 12 (47), 1994, s. 8.
2. Szlachta "gniazdowa" w Prusach, cz. II, nr 1 (48), 1995, s. 10.

3. Historia jednego rodu - Bażyńscy, nr 2 (49), 1995, s. 10.
4. Historia jednego rodu - Klec-Pilewscy, nr 3 (50), 1995, s. 10.
5. Historia jednego rodu - Mgowscy, nr 4 (51), 1995, s. 12.
6. Historia jednego rodu - Dohnowie, nr 5 (52), 1995, s. 12.
7. Historia jednego rodu - Dönhoffowie, nr 6 (53), 1995, s. 11.
8. Historia jednego rodu - Drzewiccy, nr 7 (54), 1995, s. 6.
9. Historia jednego rodu - Perbandtowie, nr 8 (55), 1995, s. 6.
10. Historia jednego rodu - Spiringowie, nr 9 (56), 1995, s. 12.
11. Historia jednego rodu - Hoppe, nr 10 (57), 1995, s. 16.
12. Historia jednego rodu - Jascy, nr 11 (58), 1995, 11.
13. Historia jednego rodu - Sprengel, nr 12 (59), 1995, s. 11.
14. Historia jednego rodu - Jungschultz, nr 1 (60), 1996, s. 10.
15. Historia jednego rodu - Friedwald, nr 2 (61), 1996, s. 10.
16. Herb biskupa Andrzeja Olszowskiego w Katedrze Warmińskiej we Fromborku, nr 3 (62), 1966, s. 12.
17. Zmienność herbu rodu Stange, nr 6 (65), 1996, s. 12.
18. Herb Michała Dąbrowskiego w kanonii pod patronatem św. Michała we Fromborku, nr 7 (66), 1996, s. 9.
19. Historia jednego rodu - Kownaccy, nr 8 (67), 1996, s. 10.
20. Historia jednego rodu - Alexwange, nr 9 (68), 1996, s. 10.
21. Ród Prusów, cz. I, nr 10 (69), 1996, s. 12.
22. Ród Prusów, cz. II, nr 12 (71), 1996, s. 13.
23. Najstarsze pieczęcie i herb miasta Pasłęka, nr 1 (72), 1997, s. 12.
24. Jeszcze o rodzie von i zu Dohna, nr 2 (73), 1997, s. 13.
25. Historia jednego rodu - Von Kunheim, nr 3 (74), 1997, s. 15.
26. Elbląskie rody patrycjuszowskie – Braunowie, nr 4 (75), 1997, s. 15.
27. Historia jednego rodu - Von Röbern, nr 5 (76), 1997, s. 16.
28. Ród Prusów, cz. III, nr 8 (79), 1997, s. 14, 15.
29. Pasłęccy urzędnicy krzyżaccy (1318-1520) [Geyer; v. Boventin; Koswitz; Mauer; v. Redern; v. Wenkheim; v. Baldersheim; v. Merheim; v. Waltershausen; v. Lichtenheim, v. Angelloch; v. Drahe; Truchsess v. Wetzhausen; Schenck v. Lochow; v. Castellalter; Reuss v. Plauen] , dodatek specjalny do nr 9 (80), 1997, s. III-V.
30. Zmienność herbu rodu von Perbandt, nr 10 (81), 1997, s. 13.
31. Ród Prusów, cz. IV, nr 11 (82), 1997, s. 16.
32. Historia jednego rodu - Myślęccy, nr 12 (83), 1997, s. 20.
33. Gmerki i herb rodzinny Koperników, nr 1 (84), 1998, s. 19.
34. Katusz herbowy Andrzeja Łysakowskiego kanonika warmińskiego, nr 3 (86), 1998, s. 16.
35. Herby pasłęckich urzędników krzyżackich [v. Baldersheim; v. Merheim], nr 12 (95), 1998, s. 21.
36. Herby pasłęckich urzędników krzyżackich [ v. Bovenden; v. Angelloch], nr 1 (96), 1999, s. 15.
37. Von Krockow - książęcy starosta pasłęcki i jego herb, nr 3 (98), 1999, s. 14.
38. Herby pasłęckich urzędników krzyżackich - von Drahe, nr 4 (99), 1999, s. 18.
39. Herby pasłęckich starostów książęcych - von Ölsnitz i von Zehmen, nr 5 (100), 1999, s. 24.
40. Herby pasłęckich urzędników książęcych [v. Bochsen; v. Borck; v. Brollhoffen; v. Deppen], nr 6 (101), 1999, s. 20.
41. Herby pasłęckich urzędników książęcych [v. Königsegg; v. Lüttwitz; v. Rautter; v. Reppichau], nr 7 (102), 1999, s. 20.
42. Herby pasłęckich urzędników książęcych [v. Schöneich; v. Willmsdorf; v. Witmannsdorf; v. Tettau], nr 8 (103), 1999, s. 12.
43. Herby pasłęckich urzędników książęcych [v. Hohendorf; v. Rosenhagen; v. Schertwitz; v. Saucken], nr 9 (104), 1999, s. 13.
44. Herby pasłęckich urzędników książęcych [v. Dobrzeński; v. Janitz; v. Nostitz; v. Zedwitz], nr 10 (105), 1999, s. 13.
45. Herby pasłęckich urzędników książęcych [v. Houwald], nr 11 (106), 1999, s. 22.
46. O starożytnym herbie Panów Chmielnickich, nr 12 (107), 1999, s. 20.
47. Z Flandrii do Pasłęka. Historia rodu Jungschulz, nr 9 (116), 2000, s. 18, 19.
48. Kartusz herbowy Szymona Rudnickiego biskupa warmińskiego (1552-1621), nr 10 (117), 2000, s. 19.
49. Ignacy Krasicki (1735-1801) biskup warmiński i jego rodzina, nr 2 (121), 2001, 23.
50. Historia jednego rodu - Nenchenowie, nr 9 (128), 2001, s. 18.
51. Herby pasłęckich urzędników krzyżackich [v. Herbilstadt], nr. 10 (129), 2001, s. 16.
52. Heraldyka epitafium Joanny Elżbiety zur Lippe-Detmold (*06.08.1653 Detmold - +15.04.1690 Sambród) z kościoła p. w. Matki Boskiej Miłosierdzia w Strużynie, nr 1 (132), 2002, s. 13, 14.
53. Płyta nagrobna małżonków von Wilmsdorf z kościoła p. w. św. Bartłomieja w Pasłęku, nr 4 (135), 2002, s. 10.

do głównej strony