Ciekawe książki

Tutaj znajdą się książki opisujące historię "naszych okolic" i wspominające Nienałtowskich

Niedawno ukazała się na półkach księgarskich ciekawa dla nas książka autorstwa Małgorzaty Dajnowicz - "Drobna szlachta ziemi łomżyńskiej na przełomie XIX i XX wieku". Wydało ją Łomżyńskie Towarzystwo Naukowe im. Wagów. Łomża 2002 r. Cena 25 zł. Nie będę jej opisywał - przedstawię poniżej jedynie spis treści książki. Wtedy będzie wiadomo jakie tematy podjęła autorka. Mało w niej jest przykładów dotyczących południowej części byłej guberni łomżyńskiej, do której od 1864 r. należała także gmina Zaręby Kościelne i Szulborze-Koty. Jednak po analogii można przyjąć, że treść książki dotyczy także drobnej szlachty z tych okolic, czyli także Nienałtowskich, Skłodowskich, Dmochowskich i innych. Niektóre dane z książki, dotyczące miejscowości "Nienałto-interesujących" umieściłem już na stronie http://www.nienaltowski.net/gniazdorodowe.htm

W książce znajdziemy także inne "nienałtowskowiana". Pani M. Dajnowicz napisała artykuł: "Wybrane słownictwo funkcjonujące w mowie mieszkańców wsi Białe w gminie Czyżew", którą oparła na niepublikowanej pracy (maszynopis) Stanisława Nienałtowskiego - Słownik wyrazów miejscowych używanych przez ludność wsi Białe w wojewodztwie łomżyńskim w pierwszej połowie XX w, uzupełniony zwrotami, powiedzeniami i przysłowiami. Warszawa 1995 r. (O autorze tej i jeszcze jednej książki w maszynopisie oraz 3 wydanych, piszę na naszej stronie www. Niestety, nie mam możliwości przedstawienia ciekawej sylwetki Pana Stanisława). I niektóre zwroty, które opisał Pan Stanisław znalazły się i w tej książce. Inną ciekawostką jest zdjęcie przedstawiające rodzinę(?) Nienałtowskich wraz z Dłuskimi z 1920 r. Niestety, nie zostało ono opisane. Mam nadzieję nawiązać korespondencję z Panią M. Dajnowicz - może wtedy dowiemy się, skąd ono pochodzi i kogo przedstawia. Niestety ani wydawnictwo, ani autorka nie wyrazili zainteresowania kontaktem z czytelnikami - pomimo czynionych prób zawiadomienia (po 3 latach okazało się, że Autorka książki nie dostała moich listów).

Przedstawiam to zdjęcie. Może ktoś rozpozna swoich przodków. Podobno pochodzi ono z muzeum w Ciechanowcu. Mogą tam być i inne zdjęcia okolicznych mieszkańców ziemi łomżyńsiej i nurskiej.

Także ciekawe są zamieszczone zdjęcia dyplomów szlacheckich (Patentów Heroldii). Okazuje się, że jednak przetrwały w domach niektórych mieszkańców. Sądząc po jakości odbitek - dyplomy te są w bardzo złym stanie. Trudno się temu dziwić. Wszak wiejskie domy to nie sale muzealne i nie nadają się do przechowywanie tak cennych dokumentów. Można temu zaradzić wieszając na ścianie odbitkę wykonaną komputerowo (jest ona na naszej stronie) wprowadzając jedynie swoje nazwisko i inne prawdziwe dane.

Kończąc tę "mini recenzję" zalecam czytelnikom zainteresowanym swoimi korzeniami - sięgnięcie do książki. Wyłania się z niej cała prawda dotycząca życia zdeklasowanej różnymi czynnikami - drobnej szlachty ziemi łomżyńskiej i całego Mazowsza.

SPIS TREŚCI
Spis treści.......................................................................................................................3
Wykaz skrótów...............................................................................................................5
Od autora........................................................................................................................7
ROZDZIAŁ PIERWSZY.................................................................................................9
DROBNA SZLACHTA W ZIEMI ŁOMŻYŃSKIEJ.......................................................9
1. Osadnictwo drobnej szlachty w ziemi łomżyńskiej.................................................9
2. Rozmieszczenie drobnej szlachty w ziemi łomżyńskiej na przełomie XIX
i XX wieku.............................................................................................................. ......16
3. Zmiany prawno-ekonomiczne od 1864 roku.........................................................30
4. Podziały wewnątrz środowiska drobnej szlachty...................................................36
ROZDZIAŁ DRUGI..................................................................................................... ...47
WŁASNOŚĆ DROBNOSZLACHECKA NA PRZEŁOMIE XIX l XX WIEKU..........47
1. Struktura władania ziemią........................................................................................47
2. Własność drobnoszlachecka według grup obszarowych......................................63
3. Podział użytków gruntowych-sposób wykorzystania ziemi....................................80
4. Sposób użytkowania ziemi..................................................................................... 101
a. Podziały, szachownica, zubożenie i deklasacja................................................... 101
b. Nabywanie ziemi, komasacja................................................................................. 108
ROZDZIAŁ TRZECI.......................................................................................................113
TOŻSAMOŚĆ DROBNEJ SZLACHTY..................................................................... 113
1. Szlachectwo............................................................................................................. 113
a. Istota szlachectwa.................................................................................................... l 13
b. Wyróżniki szlachectwa............................................................................................ l 18
2. Autorytety i wzorce postępowania........................................................................ 123
a. Stosunek do religii.................................................................................................. 123
b. Stosunek do służby wojskowej.............................................................................. 132
c. Stosunek do oświaty.............................................................................................. 137
3. Kultura języka drobnej szlachty............................................................................. 143
ROZDZIAŁ CZWARTY.............................................................................................. 151
WEWNĘTRZNE ŻYCIE DROBNEJ SZLACHTY.................................................... 151
l .Wygląd zaścianków i ich mieszkańców................................................................ 151
a. Wieś i zagroda drobnoszlachecka....................................................................... 151
b. W domach drobnej szlachty................................................................................... 154
c. Wygląd zewnętrzny drobnej szlachty..................................................................... 159
2. Życie codzienne...................................................................................................... 160
a. Przywiązanie do ziemi a mobilność drobnej szlachty......................................... 160
b. Praca na wsi, stosunki rodzinne............................................................................ 162
3. Drobna szlachta w społeczności lokalnej............................................................. 167
4. Małżeństwo............................................................................................................ 178
a. Dobór partnerów................................................................................................... 178
b. Zwyczaje weselne.................................................................................................. 182
ZAKOŃCZENIE....................................................................................................... ...187
Bibliografia.................................................................................................................. 191
Spis tabel.....................................................................................................................201
Spis fotografii..............................................................................................................203
Spis kartogramów i wykresów..................................................................................204
Aneksy.........................................................................................................................205
Zdjęcia archiwalne......................................................................................................254

"Losy mieszkańców gminy Zaręby Kościelne w latach wojny 1939-1945"

Od początku powstania naszej strony, chciałem przeczytać książkę autorstwa Daniela Edwarda Skłodowskiego "Losy mieszkańców gminy Zaręby Kościelne w latach wojny 1939-1945". Wzmianki o niej i autorze (pióra syna autora - Jana) znajdują się na stronie http://www.powiatostrowmaz.pl/105-4023627db80d7.htm

I po długim oczekiwaniu pojawiło się jej wznowienienie. Poniżej - okładka i zdjęcie autora książki przy tablicy pamiątkowej ofiar II wojny światowej. Tablicę tę umieszczono z Jego inicjatywy w kruchcie kościoła przyklasztornego w Zarębach Kościelnych i odsłonięto w dniu 11 listopada 2002 r.

W książce, na 95 stronach opisano losy wielu rodzin - mieszkańców gminy Zaręby, a w tym przedstawicieli rodów od wieków tam osiadłych - Skłodowskich, Zawistowskich, Rytlów, Niemirów, Uścińskich, Rawów, Kietlińskich, Szulborskich, Nienałtowskich, Pętkowskich, Przeździeckich i wielu innych.

A oto spis treści, który najpełniej charakteryzuje i streszcza zawartość książki.

SPIS TREŚCI
PRZEDSŁOWIE
NAJAZD NIEMIECKI - 1 WRZEŚNIA 1939 ROKU
Polegli, zaginieni, rozproszeni po świecie, jeńcy wojenni
AGRESJA i OKUPACJA SOWIECKA 1939-1941
Internowanie polskich żołnierzy
Aresztowania
Deportacje
Pobór do armii sowieckiej
Wypędzenie ludności ze wsi przygranicznych
NAPAŚĆ i OKUPACJA NIEMIECKA 1941-1944
Ofiary frontu i ludobójstwa
Konspiracja, terror niemiecki
Pomoc ukrywającym się Żydom
Roboty przymusowe w Rzeszy
Wysiedlenie rodzin zarębskich do Łomży
Odwrót Niemców: łapanki mężczyzn i zabór mienia
TERROR NKWD i UB PO SIERPNIU 1944 ROKU

Książkę można kupić bezpośrednio u Jana Skłodowskiego w cenie ok. 23 zł razem z kosztami wysłania, a zamówić pisząc na tradex@mail.indigo.pl

do głównej strony